Co wybudują na terenie po kopalni Żory? W planach rewolucyjny projekt dla Roju

W miejscu po byłym zakładzie górniczym, miałby zostać zrealizowany szeroki projekt o nazwie "Zielony impuls dla kopalni wiedzy i kompetencji. Transformacja społeczno-gospodarcza terenów po byłej kopalni KWK Żory". W głównym budynku kopalni miałoby powstać laboratorium nowych technologii i farmy wertykalne. Jest także mowa o szkole międzynarodowej. To tam miałoby kształtować się nowoczesne rolnictwo, zaś w centrum technologicznym wspierano by tworzenie startupów, w obszarach związanych z nowymi technologiami. To prawdziwa rewolucja dla tej części miasta.

- Chodzi o to, żeby te zdewastowane i zrujnowane często tereny przywrócić do życia. Myślę, że mogłyby stać się nawet wizytówką naszego miasta. [...] Ten projekt spotkał się z bardzo wysoką oceną przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego i już docierają do nas sygnały, że jest pozytywnie oceniany przez Komisję Europejską. Ma bardzo duże szanse, że uzyska pozakonkursowe dofinansowanie do realizacji, w wysokości prawie 100 milionów złotych. To wyjątkowo duży projekt, który zmieniłby oblicze tej dzielnicy Żor - podkreślał podczas jednej z sesji rady miasta Waldemar Socha, prezydent Żor.

O co chodzi dokładniej? W miejscu po byłej kopalni miałaby powstać farma hydrofoniczna, na której uprawiano by warzywa i owoce, które następnie trafiałyby do żorskich szkół. Farma byłaby sprzężona również z hodowlą ryb i pasieką, co w sumie pozwoliłoby stworzyć nową wizję rolnictwa miejskiego.

- Oprócz produkowania żywności planuje się stworzenie zespołu, który będzie optymalizował procesy związane z uprawami i hodowlą. Działania zmierzają w kierunku uczenia mieszkańców zakładania ogródków przydomowych, kompostowania, pasteryzacji. Te działania to olbrzymi potencjał do tego, aby je rozwijać i wpisywać
się w trendy już ogólnoświatowe - można było usłyszeć podczas jednej z komisji.

To nie wybujały pomysł władz miasta, a projekt, który już się realizuje. W 2017 roku, żorscy radni podjęli uchwałę, dotyczącą przyjęcia "Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Żory do 2023 roku". W programie znalazł się zapis, że obszar po byłej kopalni Żory wymaga wszechstronnego wsparcia rewitalizacyjnego. Problem, z którym musi się zmierzyć miasto jest w szczególności związany z kwestią własnościową tych terenów. Po zamknięciu kopalni, tereny te zostały podzielone na części i przekazane wielu różnym podmiotom.

- Aktualnie obszar ten jest w dużym stopniu zaniedbany i zdegradowany oraz uwikłany w wiele problemów społeczno-gospodarczych i przestrzennych, a to wszystko negatywnie wpływa na obraz przyległego osiedla Gwarków, które kilkadziesiąt lat temu zbudowane zostało jako zaplecze mieszkaniowe dla górników i ich rodzin. Dlatego też miasto Żory, jako właściciel części terenów po byłej kopalni, zamierza kontynuować przyjętą rolę lidera procesu rewitalizacji w mieście Żory, także na przedmiotowych terenach. Kwestie te zostaną docelowo zapisane w projekcie gminnego programu rewitalizacji, którego przyjęcie planuje się do końca 2023 roku, co zapewni ciągłość prowadzonych na terenie miasta działań rewitalizacyjnych i możliwość ich dalszego prowadzenia w kolejnych latach. Tak przyjęta logika działań pozwoli na zapewnienie możliwości finansowania projektów, które daje w szczególności projekt programu „Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027” - słyszymy.

By tak się stało, miasto musi stać się właścicielem przedmiotowych nieruchomości. Obecnie Żory są jedynie właścicielem byłego placu autobusowego. Z początkiem roku, radni przyjęli uchwałę dotyczącą przejęcia budynku po byłej stołówce i miasto przystąpiło do licytacji. Wkrótce budynek powinien stać się własnością miasta. Pod koniec września, radni podjęli również uchwałę związaną z nabyciem głównej nieruchomości, za kwotę ponad 5,8 mln zł. Właściciel obiektu podpisał już list intencyjny, jednak przed urzędnikami jeszcze długa droga, by zakończyć kwestie przejęcia nieruchomości i rozpoczęcia realizowania inwestycji.

- Od wielu miesięcy prowadzone są negocjacje w sprawie nabycia (tych nieruchomości red.). Proces jest jednak skomplikowany. Sprawy się posuwają, z tym, że ostatecznych zgód jeszcze nie ma - podkreśla prezydent Socha.

Jeśli urzędnikom uda się uporać ze wszystkimi formalnościami, przejęciem nieruchomości i miasto otrzyma na ten cel dofinansowanie, to już za kilka lat teren ten zmieni się nie do poznania.

Kopalnię Żory oficjalnie otwarto 4 grudnia 1979 roku. Miejsce to stało się zakładem pracy dla wielu żorzan i mieszkańców ościennych miejscowości, choć nie trwało to długo. Ze względu na liczne problemy techniczne i ekonomiczne, kopalnię zamknięto już po 17 latach działalności. Od tej pory pokopalniany teren zaczął podupadać. Część terenów udało się jednak zbyć, dzięki czemu prywatni inwestorzy nadali im drugie życie, tworząc tam swoje zakłady z branży produkcyjnej i usługowej. Nie było to jednak dane głównemu budynkowi kopalni, choć przez pewien czas służył on jako pomieszczenia biurowe. Do dziś stoi on pusty.