Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Remont murów obronnych w Żorach. Powstanie plenerowy amfiteatr z suchą fosą... [ZDJ. z budowy, wizualizacje, foto z muzeum]

Katarzyna Śleziona-Kołek
Katarzyna Śleziona-Kołek
Spektakle teatralne i koncerty muzyki poważnej „pod chmurką” w Żorach? To możliwe! W związku z trwającym remontem murów obronnych przy ul. Bramkowej i ul. Ogrodowej powstanie amfiteatr na ok. 200 osób. Zostanie również odtworzona sucha fosa przy zabytkowej fortyfikacji i fragment uliczki przy murach, a także zbudowana drewniana kładka, pozwalająca na zniwelowanie różnicy poziomu terenu i pokonanie suchej fosy. Do tej pory zostało już wykonane przebicie w murze, by swobodnie przechodzić między ul. Bramkową i ul. Ogrodową. Inwestycja powinna zostać zrealizowana do końca listopada tego roku. Zdj.: K.Śleziona-Kołek, UM Żory, Muzeum Miejskie w Żorach

Remont murów obronnych w Żorach. Powstanie plenerowy amfiteatr z suchą fosą... [ZDJ. z budowy, wizualizacje, foto z muzeum]

Jeszcze do niedawna projekt przebicia fragmentu murów obronnych przy ul. Bramkowej i ul. Ogrodowej budził skrajne emocje wśród mieszkańców. Część twierdziła, że nie powinno się „niszczyć” zabytkowej fortyfikacji i robić w niej przejścia - do tej pory od lat 70. XX wieku fragmenty zabytkowych cegieł były tylko sukcesywnie odnawiane (z ponad 1200 m zachowało się 434 m murów) i mocno nie ingerowano w ich kształt. Mimo to jednak miasto Żory uzyskało zgodę wojewódzkiego konserwatora zabytków na przebicie w zabytkowej fortyfikacji, pozwalające przejść na drugą stronę muru, a dodatkowo na projekt pn. „Renowacja fragmentu murów obronnych w Żorach i przeznaczenie go na cele kulturalne” miasto otrzymało dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości 1 311 866,48 zł oraz dofinansowanie z budżetu państwa w wysokości 154 337,23 zł. Całkowita wartość projektu to 2 999 991,42 zł brutto.
Dlatego przystąpiono do robót.

- Trwa renowacja zabytkowych murów obronnych przy ul. Ogrodowej i Bramkowej. Oprócz odnowienia samych fortyfikacji wykonane zostanie też przebicie, pozwalające przejść na drugą stronę muru, gdzie odtworzona zostanie sucha fosa i fragment uliczki przymurnej. Powstanie tam również drewniana kładka, pozwalająca na zniwelowanie różnicy poziomu terenu i pokonanie suchej fosy. Spadek terenu zostanie zaś wykorzystany do stworzenia amfiteatru, w którym będzie można w przyszłości organizować różnego rodzaju przedsięwzięcia kulturalne i edukacyjne. Realizacja projektu powinna zakończyć się do 29 listopada 2019 roku – mówi Anna Ujma, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Żory ds. Promocji, Kultury i Sportu.

Co do tej pory udało się już zrobić?

- Na początek wykonano badania archeologiczne na całej powierzchni terenu oraz prace związane z „podbiciem” za pomocą filarów betonowych istniejącego muru obronnego – roboty ziemne, betonowe i izolacyjne. Prace te zostały wykonane od strony ul. Ogrodowej. Wykonano przebicie w istniejącym murze obronnym, stanowiące przejście pomiędzy ul. Ogrodową a ul. Bramkową ,czyli pomiędzy zewnętrzną a wewnętrzną stroną muru. Powstał budynek zaplecza technicznego w zakresie konstrukcji żelbetowej i izolacji. Wybudowano mur oporowy wraz z izolacją pionową od ul. Ogrodowej oraz pochylnię żelbetową dla osób z niepełnosprawnościami przy budynku zaplecza  technicznego – mówi Anna Ujma.

Obecnie trwają prace renowacyjne muru od strony ul. Bramkowej i Ogrodowej, roboty ziemne muru oporowego od ul. Ogrodowej, prace żelbetowe na murze od ul. Ogrodowej i tworzony jest wykop pod amfiteatr oraz są wykonywane prace związane z przyłączami wody, kanalizacji sanitarnej i deszczowej oraz przyłącze instalacji elektrycznej.

Jaki zakres robót jest jeszcze przed nami?

- Do wykonania pozostało między innymi: wyprofilowanie terenu pod amfiteatr, wykonanie nawierzchni sceny, montaż siedzisk betonowych, montaż balustrad oraz podestów drewnianych na dojściach i podjazdach dla osób z niepełnosprawnościami, a także wykonanie elewacji ścian budynku technicznego i nawierzchni uliczki przymurnej oraz prace związane z zagospodarowaniem terenu: niwelacja, trawniki itp. - wylicza Anna Ujma z magistratu.

Mury obronne w Żorach zostały wzniesione w XIII wieku, w przeciągu 25 lat. Stworzyły 1200-metrową owalną zabudowę wokół miasta, leżącego na płaskowyżu opadającym w kierunku rzeki Rudy. Broniły dostępu do miasta, które wówczas leżało u wrót Bramy Morawskiej, w otoczeniu stawów i bagien, i przecinało strategiczny szlak handlowy. W murach znajdowały się dwie bramy: Krakowska zwana też Dolną, w okolicach dzisiejszej ulicy Dolne Przedmieście oraz Górna, zwana Cieszyńską, w rejonie dzisiejszej ul. Moniuszki. Obie bramy zostały rozebrane po roku 1806, gdy cegły z murów zaczęto wykorzystywać przy odbudowie miasta po wielkim pożarze.

Obecnie z 1200 metrów fortyfikacji pozostały zaledwie 434 metry. Najdłuższa zachowana partia, ponad 200-metrowa rozciąga się od ulicy Rybnickiej do Szeptyckiego. Mury mają dziś różną wysokość od 2,5 do 7 metrów i średnią szerokość około 1,5 metra.

Jeszcze pięć dekad temu ponad 100 metrów murów było zachowanych w zabudowaniach. Dla przykładu wzdłuż ulicy Murarskiej zabytkowe domy parterowe spoczywają właśnie na fundamentach murów obronnych.
Na szeroką skalę prace renowacyjne zabytkowych cegieł były prowadzone w latach 70. XX wieku. Wtedy był odnawiany fragment fortyfikacji w kierunku ul. Ks. Piotra Klimka wzdłuż cmentarza.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na zory.naszemiasto.pl Nasze Miasto