Żory po wojnie - miasto było w ruinie. Za nami 76. rocznica zakończenia II wojny światowej w Europie

Z okazji 76. rocznicy zakończenia działań wojennych w Europie przygotowaliśmy dla Was archiwalne zdjęcia Żor z tamtego okresu. Jak wyglądało wtedy nasze miasto? Zobacz te niezwykłe fotografie w naszej galerii.

Zdobycie miasta przez poprzedziła walka pozycyjna pomiędzy siłami Związku Radzieckiego a hitlerowskimi Niemcami, którzy mieli się bronić do ostatniej kropli krwi. Zanim bitwa przeniosła się na ulice Żor, z obu stron padały strzały, które nierzadko okazywały się śmiertelne również dla ludności cywilnej. Ta szukała schronienia głównie w piwnicach.

27 stycznia 1945 roku 38. Armia, którą kierował gen. Kiriłł Moskalenko (późniejszy marszałek Związku Radzieckiego) rozpoczęła natarcie od północy na Żory, gdzie ulokowały się wojska Wehrmachtu, po zdobyciu przez czerwonoarmistów miast Chorzów i Katowice.

Rosjanom nie udało się zdobyć miasta tak szybko jak zakładali. 17 marca wojska radzieckie otrzymały rozkaz, by definitywnie zdobyć Żory, a następnie Wodzisław, Jastrzębie, czeską Opawę, a potem także Racibórz. Wojska Moskalenki zasilili żołnierze 1 Czechosłowackiej Brygady Pancernej. Dowodził nią doświadczony strateg, mjr Vladimir Janko.

- W sobotę poprzedzającą Niedzielę Palmową, 24 marca, z rana nastąpił zmasowany atak wojsk radzieckich
poprzedzony silnym przygotowaniem artyleryjskim i nalotem samolotów bombowych. Za osłoną czołgów
czechosłowackich około południa do miasta wkroczyła piechota. Po 5 latach, 6 miesiącach i 24 dniach zakończył się dla Żor okres okupacji hitlerowskiej - pisał Edward Burcek w kronice Urzędu Miasta Żory.

- Po przejściu frontu miasto przedstawiało wielkie gruzowisko. Całe śródmieście z cenną architekturą zostało doszczętnie zniszczone. Ulice zalegały ogromne ilości rozbitych cegieł, betonu, drewna itp., uniemożliwiając jakąkolwiek komunikację. Przez kilka następnych dni gaszono pożary wzniecone pociskami i bombami. Paliła się również wieża kościelna, strącona pociskami artyleryjskimi wojsk radzieckich. W rezultacie działań wojennych miasto, jak obliczono, zostało zniszczone w ponad 80% i było jednym z najbardziej poszkodowanych w wojnie miast w kraju - czytamy dalej.

Wystarczy powiedzieć, że z zabudowy Rynku z zawieruchy wojennej zachowały się zaledwie cztery budynki.