Maska czy marionetka z wyprawy Bambara. Kolejny eksponat żorskiego muzeum

EKSPONAT żorskiego muzeum:

Maska czy marionetka?

Marionetka: bocian / banikono

Sygnatura: MŻo/A/1190

Pochodzenie: grupa etniczna Bamana, Mali

Ludy Bamana i Bozo zamieszkują centralne Mali, tworząc część przestrzeni zamieszkałej przez ludy wywodzące się z kraju Mande. Grupy Bamana zamieszkują górną część dorzecza Nigru aż do Mopti.

Materiał i technika: drewno polichromowane, tkanina fabryczna – druk, gwoździe, guma syntetyczna, skóra.

Opis: głowa bociana zdobiona trójkolorową polichromią z charakterystycznym czubem; osadzona na ramieniu z dwóch połączonych ze sobą przegubowo drewnianych drążków; całość ramienia zasłonięta tkaniną fabryczną zszytą w tunel zasłaniający ramię.

Pochodzenie: Eksponat zakupiono do zbiorów Działu Kultur Pozaeuropejskich Muzeum Miejskiego podczas wyprawy naukowo-badawczej „Bambara 2006”.

O bocianie: Bocian jest zwiastunem szczęścia i dobrych wiadomości. U Bamana jest również symbolem światła, wody i płodności. Zachęca do uprawy ziemi i pomaga w zrozumieniu wartości człowieka i jego pracy.

Banikono - bocian, przybywa zawsze na brzeg Bani (dopływ Nigru) zanim spadnie deszcz – tak jakby chciał go zapowiedzieć. Znosi jaja, a kiedy młode się wylęgną, zabiera je ze sobą odlatując zanim rozpoczną się żniwa. Jego przylot i odlot jest wyśpiewywany przez Bamana, którzy w ten sposób wyrażają swoją niecierpliwość ponownego zobaczenia go i swoje zdumienie faktem, że odlatuje tak szybko, bez podzielenia się szczęściem, które przyniósł.

O maskach i marionetkach: Tradycyjne maski i marionetki Bamana i Bozo charakteryzuje niezwykła różnorodność formalna zawarta w ich bogactwie ikonograficznym. W tym sensie mówi się o małych, animowanych, bądź nie, marionetkach z podporą pionową i osłoną z materiału, marionetkach o dużych rozmiarach, animowanych marionetkach występujących w specjalnej konstrukcji dającej efekt kadru teatralnego i wreszcie klasycznych maskach. Olbrzymi repertuar motywów obejmuje zwierzęta, osoby i duchy, zarówno mityczne, jak i bajkowe. Teatr masek i marionetek pokazuje za pomocą konkretnych scenek codzienne życie wiosek, wszystkie typy socjologiczne, a wszystko to z dodatkiem specyficznego humoru. Sztukę masek i marionetek opisuje się w kontekście wielkich wydarzeń łączących różne jej elementy, takie jak muzyka, tańce, pokazy akrobatyczne, maskarady i wreszcie teatr marionetek.