Termin siewu pszenicy jarej. Nie można długo czekać z wyjazdem na pole, a opóźniony siew będzie bardziej odczuwalny na słabej glebie

Zdarza się, że jeszcze w listopadzie, a nawet sporadycznie w grudniu rolnicy wysiewają pszenicę ozimą, inni myślą już o wiosennych zasiewach. Przestrzeganie optymalnego terminu ma pomóc w uzyskaniu wysokiego plonu dobrej jakości, jednak czynników, które o tym zdecydują, jest znacznie więcej. Wspomnieć trzeba chociażby warunki atmosferyczne czy nawożenie, jakość gleby i technologie uprawy.

Pomocna w wyborze właściwej odmiany pszenicy jarej dla danego województwa będzie lista odmian zalecanych, którą przygotowuje co roku Centralny Ośrodek Badań Odmian Roślin Uprawnych.

Materiał siewny dobrej jakości przekłada się na pełne i wyrównane wschody zboża, następnie jego prawidłowy wzrost i rozwój roślin. Eksperci z Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Metodyce integrowane produkcji pszenicy (wydanie lipiec 2023) wskazują, ze nasiona przeznaczone do siewu powinny charakteryzować się:

• czystością nie mniejszą niż 98 proc.;
• wysoką masą 1000 ziaren (powyżej 40 g);
• dobrą zdrowotnością;
• zdolnością kiełkowania nie mniejszą niż 95 proc.

Według PIORiN najwłaściwsze jest zaopatrzenie się w nasiona kwalifikowane jednolite pod względem pochodzenia i odmiany.

W produkcji zaleca się nabywać nasiona w stopniu co najmniej w stopniu C/2. W celu ochrony roślin przed chorobami występującymi w pierwszych fazach rozwoju należy zaprawiać nasiona preparatami, które zwalczają głownie, zgorzel siewek, mączniaka oraz septoriozę.

Zarówno specjaliści PIORiN, jak i doradcy rolniczy z ODR-ów są zgodni, że pszenicę należy siać wczesną wiosną, wcześniej niż jęczmień, oczywiście, gdy pozwala na to pogoda.

Natomiast głębokość siewu zbóż nie powinna przekraczać 2-3 cm, wskazuje Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Przypomina, że plonowanie roślin jarych, o krótkim okresie wegetacji zależy przede wszystkim od dostępności wody. A z tym w Polsce wiosną bywa różnie.

Optymalny termin siewu dla pszenicy jarej wg PIORiN to koniec marca lub pierwsza dekada kwietnia. Późniejszy siew prawdopodobnie będzie skutkował zdecydowanie mniejszym plonem, jednocześnie podwyższeniem zawartości biała w ziarnie.

KPODR wskazuje na najlepszy wiosenny termin siania pszenicy na terenie Kujawsko-Pomorskiego 20–30 marca, przy możliwym opóźnieniu do 10 kwietnia. Sugerowana gęstość siewu pszenicy jarej to około 360 ziaren/1 m2.

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w jednej z broszur przekazuje, że wymagania termiczne pszenicy jarej nie są duże, kiełkuje w temperaturze 1-3°C i znosi przymrozki do -6°C.

W rejonach podgórskich, częściowo na Pomorzu i na krańcu północno-wschodnim dopuszczalny jest siew nawet do 20 kwietnia.

Im lepsza gleba, tym mniejszy ujemny skutek opóźnionego terminu siewu pszenicy. Powód jest bardzo prosty — żyzna gleba sprzyja rozkrzewianiu roślin.

PIORiN: Wczesny termin siewu w połączeniu z dobrymi warunkami glebowymi sprzyja wytwarzaniu większej masy wegetatywnej zbóż, co powoduje zagrożenie wylegania roślin. W takim przypadku ważny jest dobór odmiany odpornej na wyleganie. Konieczności przestrzegania wczesnego terminu siewu, szczególnie na glebach lżejszych, sprzyja szybsze tempo przesychania takich gleb po zimie i możliwość wcześniejszej ich uprawy.

Im bardziej opóźniony termin siewu, tym korzystniej może zadziałać zwiększona dawka azotu, zwłaszcza w gorszych warunkach glebowych. Azot jest czynnikiem pobudzającym rośliny do lepszego krzewienia się, natomiast opóźnienie siewu przez skrócenie fazy krzewienia roślin wpływa na to odwrotnie.

Jeśli pszenicę jarą wysiewa się po 15 kwietnia, rośliny nie zdążą wykorzystać dużych dawek azotu. W krótszych okresie wegetacji można obserwować mniejsze pobieranie azotu.

Źródła: PIORiN, KPODR, IUNG